Robert Mueller getuigde voor het Amerikaanse Congres over zijn rapport. Hij kwam er zelf bekaaid van af. Trump boekte nog maar eens een overwinning.

(Dit artikel van Libera!-bestuurder David Neyskens verscheen oorspronkelijk op 25 juli 2019 op de website Doorbraak.be.)

Het Rusland-sprookje is nu dan misschien toch eindelijk ten einde. Het opgewarmde lijk, dat in feite nooit had mogen bestaan, werd gisteren nog eens breed uitgesmeerd door de twee getuigenissen van Robert Mueller voor het Juridisch en het Overzichtscomité van het Amerikaans Congres.

Mueller kwam langs om uitleg te geven bij het dossier dat hij en zijn onderzoeksteam hadden opgesteld. Het waren vooral de Democraten die daarop hadden aangedrongen. Mueller zou de Democraten eindelijk bezorgen wat ze via verkiezingen niet konden verkrijgen : het hoofd van Donald Trump. De president die nooit president had mogen zijn. De president die, aldus de Democraten, had samengezworen met Rusland. De Democraten hadden zelf een bedrijf (Fusion GPS) betaald om een rapport hierover op te stellen, het beruchte Steele-dossier. Het is dit dossier, dat de basis vormde van het FBI-onderzoek naar de Trump-campagne. Door het ontslag van voormalig FBI-directeur Jim Comey, werd Mueller aangesteld als ‘speciaal onderzoeker’.

Mueller kwam over als een verwarde oude man

Mueller, een voormalig FBI-directeur, leek totaal niet voorbereid voor de hoorzitting. Hij startte met te zeggen dat hij geen uitspraken zou doen over het zogenaamde Steele-dossier. Dat wordt op dit ogenblik onderzocht door de Inspecteur-Generaal. De Republikeinen hadden hier graag over gesproken. Maar Mueller zou ook geen uitspraken doen over de verschillende verklaringen over het rapport van hem en minister van Justitie Bill Barr, waar de Democraten graag over hadden gesproken. Aan Muellers zijde verscheen Aaron Zebley, zijn stafchef. De man heeft ook de controversiële IT-stafmedewerker verdedigd die voor Hillary Clinton de private server installeerde en Blackberry’s vernietigde met een hamer. Het was koren op de molen voor de Republikeinen, want deze man deed de ‘day-to-day business’ van het onderzoek.

Het werd bij wijlen echt pijnlijk: Muellers stamelde namelijk erg vaak. Hij wist vaak totaal niet wat er in zijn dossier stond. 198 maal (volgens NBC) weigerde hij op een vraag te antwoorden. Tientallen keren vroeg hij om de vraag opnieuw te stellen. Het deed bij veel Republikeinen de vraag rijzen wie aan de knoppen zat van het onderzoek. En dan valt snel de naam van Andrew Weissman, een man die aanwezig was op het ‘overwinningsfeest’ van Hillary Clinton. Daarnaast zaten er nog vele Democratische donateurs en Trump-haters zoals Peter Strzok (werd verwijderd nadat dit uitlekte) in zijn team.

Democraten en Republikeinen leven in een andere wereld

Het was duidelijk dat Republikeinen en Democraten andere agenda’s hadden. De Republikeinen stelden vragen over de bevindingen van het onderzoek inzake samenwerking tussen Trump en Rusland, alsook over de oorsprong van het onderzoek zoals het Steele-dossier en professor Mifsud. Terwijl de Democraten inzake samenwerking tussen Trump en Rusland niet veel verder kwamen dan de ontmoeting door Donald Trump jr. en Jared Kushner met de Russische advocate Natalia Veselnitskaya. Het moet trouwens gezegd worden dat deze persoon een ontmoeting had met Glenn Simpson (de man achter Fusion GPS) voor en na de Trump-Towermeeting.

De Democraten waren vooral geïnteresseerd in obstructie van het onderzoek en naar de vraag of Trump aangeklaagd kon worden na zijn presidentschap over dit dossier. Inzake obstructie van het onderzoek gingen ze heel systematisch te werk. Het leek erop of de Democraten wel een klein succesje binnenhaalden toen Ted Lieu aan Mueller vroeg waarom hij de president niet had aangeklaagd. De regels van het ministerie van Justitie bepalen dat een zittende president niet kan worden aangeklaagd. Mueller was akkoord gegaan met Lieu. Mueller trok dat echter direct terug toen hij in de namiddag voor het Overzichtscomité verscheen en herhaalde dat zijn team niet tot de conclusie kon komen dat de President een misdaad had gepleegd.

Mueller had trouwens ook last met het woordje ‘exoneration’. Het klopt evenwel dat Mueller zijn rapport de president niet volledig vrijspreekt van obstructie van het onderzoek, maar een speciale aanklager moet aanklachten doen? Hij moet niet zeggen dat ze hem niet volledig konden vrijspreken. Het was de Republikein John Ratcliffe die met dat punt kwam, een aanklager moet schuld proberen bewijzen, geen onschuld. Terwijl Democraten altijd zeggen dat de president niet boven de wet staat, dat klopt, maar Ratcliffe zei dat hij er ook niet onder valt. Ratcliffe had een mooie dag, toen hij Mueller ‘neen’ deed antwoorden op de vraag of zijn onderzoek ook ingeperkt, gestopt en gehinderd werd. Een zware slag voor de ‘obstructie-these’, als de hoofdonderzoeker onder ede verklaard dat ze in feite nooit gehinderd zijn door de president.

Trump heeft ondergeschikten vaak de opdracht gegeven, blijkt uit hun getuigenissen, om Mueller te stoppen of te ontslaan, maar ze hebben daar nooit wat mee gedaan. Waardoor er ook nooit echt sprake is geweest van obstructie van het onderzoek.

Nog niet helemaal voorbij

De sfeer in het Witte Huis kon naar verluidt beschreven worden als ‘euforisch’. Trump ging ook direct in de aanval bij één van zijn (quasi dagelijkse) geïmproviseerde persconferenties voor hij in de helikopter stapt. ‘De Democraten hebben niks, en nu hebben ze minder dan niks…. Dit is een ramp geweest voor de Democraten en nu gaan we zwaar winnen (in 2020).’

Het Muelleronderzoek is hiermee volledig dood en begraven. Er zijn nu nog twee lopende onderzoeken. Het rapport van inspecteur-generaal Horowitz en uiteraard dat van John Durham, dat besteld is door Bob Barr, die aan het onderzoeken is hoe dit hele Rusland-onderzoek gestart is drie jaar geleden. Deze onderzoeken zijn vooral problematisch voor de Democraten.

Trump heeft alle redenen om blij te zijn; hij is zonder veel kleerscheuren uit dit onderzoek gekomen. Zijn politieke tegenstanders moeten verder met het feit dat ze gedurende drie jaar hebben zitten raaskallen over vermeende samenzwering tussen Rusland en de Trump-campagne. Daarna probeerden ze obstructie van het onderzoek, maar ook dat is niet gelukt. Ze lopen zelfs nog het risico dat dit door de twee resterende onderzoeken allemaal ontploft in hun gezicht. Het was net opnieuw die mooie avond van 8 november 2016, met een lachende Trump en zure gezichten bij CNN en MSNBC.